1

De Panda in Berlijn

Tekst en Foto's: Bennie Bos

 
    

Op 16 februari 2005 is officieel het lang besproken Kyoto Protocol van kracht geworden. Onder het Kyoto Protocol moeten industrielanden hun uitstoot van zes broeikasgassen tot 2012 terugbrengen tot onder het niveau van 1990. De reductiepercentages verschillen van land tot land. Ons ballonteam was door het Wereld

Natuur Fonds in Duitsland uitgenodigd om naar Berlijn te komen om met de Panda ballon een positief signaal te geven van het WWF aan dit gedenkwaardige moment. Ons team bestond uit piloot Yke Visser, zijn middelste zoon Freedo en ikzelf. Het grote probleem vormde het weer. De voorspellingen voor het gebied rond Berlijn gaven een redelijke windsnelheid met soms zelfs windstoten en af en toe sneeuw. Over dat laatste maakten we ons niet zo’n zorgen, voor mijn foto’s zag ik daar de charme wel van in, het was meer de wind waar de ballon meer moeite mee zou hebben. We besloten toch de 6 uur durende reis te maken en ter plaatse maar te zien of er een moment zou zijn dat we wat konden doen. Tegenwoordig wordt de grootte van een stad aangeduid in een aantal MD’s. Berlijn haalt een score van 50 MD . . . . Mc Donalds vestigingen. Vroeger was de stad doorbroken door de beroemde

Berlijnse muur, die nu, op een monumentaal stukje na, geheel verwijderd is. Er is echter een heel simpel dingetje waaraan je kunt zien of je in oost of west bent . . . aan de voetgangers verkeerslichten. Aan de oostkant gebruikt men nog steeds andere poppetjes en daar springen de souvenirwinkels helemaal bovenop.

Het poppetje is het symbool van oost-Berlijn geworden en op elk denkbare product te koop.

T-shirts, sleutelhangers, glazen, noem maar op. Het WWF kantoor in Berlijn had de vele nodige vergunningen geregeld en op maandagavond stapten we het kantoor boven de ontzettend geurende zeepwinkel binnen. We troffen een groep enthousiaste mensen aan die druk doende waren de borden te beplakken met de kreten die ze aan de media wilden tonen. Om die media goed te kunnen bereiken hadden ze een eyecatcher nodig en wat is er dan beter dan een mooie ballon, en die hadden wij achter in de bus liggen, klaar voor actie. Men was al weken bezig geweest met de vergunningen maar het schijnt in Berlijn erg moeilijk te zijn om dingen voor elkaar te krijgen. De gemeente wilde exact weten wat de bedoeling was. Het WWF wilde graag met de ballon voor het grote Reichstag gebouw staan, de

plek waar de Kyoto meeting plaats zou vinden, maar dat was geheel uit den boze. Alleen al uit veiligheidsoverwegingen zou dit niet mogelijk zijn. Ook een plek voor de Brandenburger Tor was niet bespreekbaar en uiteindelijk kreeg men toestemming om de ballon op te bouwen op een parkeerplaats in de

buurt van het museum en de Berliner Dom, naast een enorm groot gebouw wat op de nominatie staat om gesloopt te worden. Helaas door het vele aanwezige asbest en de lege portemonnee van de stad Berlijn, zou dat nog wel even kunnen duren. Het grote gebouw bleek achteraf wel de redder van onze actie want het was een geweldige windblokker. Vlak bij het kantoor van het WWF liepen enkele dames van lichte zeden over straat op zoek naar wat warmte. Een jas aantrekken zou wel helpen, dacht ik zo. Men had ons hierover al verteld, deze dames hebben een taille waar je bijna met een hand omheen kunt pakken, een wespetaille, heel onwezenlijk. Yke sprak later steeds over de Taillewespen en zo ontstond er een totaal nieuwe diersoort. We sliepen perfect in ons moderne hotel in de voormalige DDR en uitgeslapen konden we de volgende ochtend aan de klus beginnen. De moderne jazzmuziek tijdens het ontbijt

had ons hyperactief gemaakt. Het WWF leverde een groep mensen die we zeker nodig zouden hebben om de ballon overeind te houden omdat de wind nou niet wat je noemt, ballonvriendelijk was. Het wachten was nog even op de politie. Deze had namelijk ook hun toestemming moeten geven en zonder hun aanwezigheid was

de actie ook niet toegestaan. Het sneeuwde licht en de koude wind dwong ons al gauw weer terug de warme bus in. Je merkte dat de Duitsers nogal de knijpes hadden voor de politie. Wij zouden die ballon allang hebben opgezet en net doen alsof onze neus zou bloeden, maar goed, we waren te gast en hielden ons netjes aan hun regels. Uiteindelijk arriveerde een politiebus met 5 man sterk op het plein en na enig overleg tussen de petten en het WWF mochten we beginnen met het opbouwen van de ballon. Een aantal fotografen en camerateams waren al gearriveerd en alles verliep volgens plan. De wind waaide vanachter het grote gebouw en met behulp van vele handen kwam ons zwart/witte beestje omhoog en toonde haar schoonheid aan de stad Berlijn. Al sinds begin jaren 80 ben ik samen met mijn vrouw een groot pandafan. Het feit dat ik zo nu en dan met deze ballon mag werken is dan ook een

zeer prettige toevalligheid. De mensen van het WWF gingen in de mand en hadden maskers voor hun gezicht met afbeeldingen van bekende politici zoals Poetin en Schröder en ook was er iemand in een compleet pandapak. Zoals gezegd, dit was een vredige actie van het WWF, die dolgelukkig was dat het Kyoto Protocol

nu eindelijk in werking zou treden. Met elkaar moeten we proberen de verdere opwarming van de aarde te stoppen en mogelijk terug te dringen. De enige bedoeling van ons was om te staan met de ballon. Er was absoluut geen toestemming om te varen en zelfs niet om te tetheren, alsof we dat met deze windomstandigheden al zouden willen. Op de mand hadden de actievoerders een grote banner gemaakt met de tekst: “Leinen los für den klimaschutz”, met andere woorden: “Touwen los voor de klimaatbescherming”. De touwen los was het laatste waar wij aan zaten te denken. De camera’s snorden en met kreten uit alle actiemonden en uitleg van de woordvoerster richting de media verliep alles in goede harmonie. Het was onze taak om te zorgen dat de ballon een beetje redelijk op zijn plek bleef staan bij deze wind. Dankzij genoeg mensen in en aan de mand lukte dat goed. Een andere filmploeg

van RTL zou pas over een half uur arriveren en we besloten de ballon weer plat te trekken omdat we dit niet zo lang zouden volhouden. De sneeuw op de parkeerplaats begon al te smelten en de ballon werd redelijk nat. Dat zouden we later wel oplossen. De mand bleef rechtop staan met alle actievoerders er nog in en zo

konden in alle rust de verdere mediahandelingen worden afgewikkeld. Alles nog steeds onder het toeziende oog van de politie, die hadden waarschijnlijk niks anders te doen. Bij de tweede inflate sloeg de ballon een keer links en rechts tegen de grond door een windvlaag en bleef toen redelijk stabiel staan. Er kwam een nevel uit de stof van verdampend water. Het hele actiecircus begon weer opnieuw en men schreeuwde en zwaaide met de bordjes met teksten. Er waren bordjes gemaakt in diverse talen en af en toe werden deze omgewisseld, men verwachte duidelijk internationale aandacht. Toen alle shots waren geschoten hebben we de ballon naar een naastgelegen grasveldje getrokken waar de sneeuwlaag nog intact was en daar de ballon neergetrokken. Op deze manier konden we de ballon weer schoon inpakken, alleen de toplijn lieten we naast de zak, deze was doorweekt en moest

drogen, net als mijn leren crewhandschoenen. Toen alles weer in de bus zat konden we aanschuiven aan de champagne om de goede afloop te vieren. Iedereen was blij dat ondanks het weer we toch een succesvolle actie hadden gehad. Na een afscheidsdiner besloten we om nog even een beetje de toerist te gaan

uithangen. Twee dingen wilden we vandaag zeker nog zien. Uiteraard Checkpoint Charlie, de beroemde doorgang van Oost naar West-Berlijn en volgens Yke zou hier ook ergens in de stad een HighFlyer staan. In verband met parkeerproblemen namen we de ondergrondse metro en die bracht ons in no-time voor de deur van het museum wat het hele verhaal verteld van de Berlijnse muur. Het wachthuisje bij Checkpoint Charlie staat nog steeds inclusief een wachtpost waarmee alle Japanners op de foto wilden. Daarnaast enkele stukken van de originele muur met daarachter aan de oostkant een groot aantal houten kruizen met daarop de namen van een klein gedeelte van de mensen die sneuvelden tijdens hun ontsnappingspogingen. Het museum liet veel foto’s zien van vertwijfelde Duitsers die opeens gescheiden waren van familie en bekenden. Heel bijzonder waren de attributen die men toendertijd

heeft gebruikt om te ontsnappen. Uiteraard ging mijn aandacht in het bijzonder uit naar één item, de ballon waarmee de familie Strelzyk 25 jaar geleden ontsnapte uit de DDR naar het vrije westen. Toen ik voor het zelfgebouwde platform met de vier rode gastanks stond kreeg ik enorm veel respect voor deze mensen.

    

     

Ze hadden absoluut geen verstand van ballonnen maar hebben het toch aangedurfd om zelf een ballon te bouwen en daarmee hun reis te ondernemen. Aan het plafond hing een stuk van deze originele ballon. Het was net een grote lap gordijnenstof, dat men daar ooit mee heeft kunnen varen. Hoe wisten ze bijvoorbeeld

hoe groot de ballon moest worden om 8 mensen te tillen? Op de foto zie je het platform waar amper plaats is voor alle personen. Een simpel barometertje werd gebruikt als hoogtemeter. Zelfs de naaimachine waarmee de ballon in elkaar is genaaid is te zien. De oost-Duitsers waren heel creatief, zo laat de tentoonstelling voorbeelden zien van bijvoorbeeld 2 uitgeholde surfplanken die op elkaar lagen boven op een autodak maar waar net een persoon in paste. Of twee koffers die in het bagagerek van de trein naast elkaar lagen maar waar in de lengte ook iemand lag. Ultra light vliegtuigjes met Trabant motortjes erop, uitgeholde radio’s of geprepareerde auto’s, heel indrukwekkend allemaal. We slenterden nog wat door de inmiddels donker geworden stad en verwonderden ons erover dat er vrij laat nog steeds druk gebouwd werd aan de grote flats in het oost gedeelte. Zou de grond hier goedkoper zijn dan in west? We gingen op

zoek naar de HighFlyer, de kabelballon waarmee men een uitzicht over de stad heeft. Hij zou wel niet omhoog gaan met deze wind! Plots zien we tussen een aantal nieuwe flats een aantal bonte kleuren. Daar staat ie . . en inderdaad, verankerd aan de bodem met een laagje sneeuw op de top. We leggen het personeel uit dat we van een ballonmagazine uit het buitenland zijn en mogen zonder problemen alles van dichtbij bekijken.

    

   

Leuk balletje met 5000 m3 helium gevuld, 19 euro voor een ritje naar 150 meter volgens de kassa, zou dat allemaal uitkunnen? We vragen het ons af. De maag begint te spreken. De meeste eetgelegenheden zijn strak modern met veel verlichting ingericht en helemaal gefocused op de zakenlieden die veel in de stad

rondrennen. Niet geheel onze smaak en we vinden na enig zoeken een donkere tent waar het druk is en men ook nog kan eten en drinken. 100 soorten bier. We besluiten ze niet allemaal te testen. Na enig overleg wilden ze voor ons best wel een aantal Huhnersnitzels met Bratkartoffelen in de pan gooien. Daar kun je goed van slapen en dat hebben we later ook gedaan. Woensdag weer naar huis maar eerst had ik nog een verrassing in petto. Want wat wilde het toeval. De dierentuin van Berlijn herbergt twee echte reuzenpanda’s en dat is zeer uniek want buiten het stelletje wat tijdelijk in Wenen gehuisvest is, zijn dit de enige panda’s in een Europese dierentuin. Ik had de week voor onze reis al regelmatig contact gehad met een bioloog van het park en men wilde ons graag ontvangen. We spraken af tegen 08.00 uur in de ochtend, een tijd dat het park nog gesloten was. Via de personeelsingang

konden we naar binnen en daar ontmoetten we mijn contactpersoon. Een zeer vriendelijke man die vol overgave over zijn park sprak. Hij had zelf al bijzondere ideeën over de foto’s die ik mocht maken. Hij stelde voor dat we met onze grote ballonbus het park in zouden rijden naar de panda’s. Kun je het je voorstellen,

waar normaal de bezoekers lopen, reden wij triomfantelijk met de pandabus. De vrouwtjes panda zat reeds buiten aan de bamboe blaadjes te kluiven en ik mocht vanuit een afgesloten gedeelte enkele foto’s maken. We hebben de bus zo naast het glazen verblijf geplaatst dat zowel de panda als de bus naast elkaar kwamen te staan, helemaal geweldig, wat een foto!!! Daarna reden we naar de mannetjes panda. De beesten zitten niet bij elkaar omdat panda’s solitaire dieren zijn. Ook hier konden we enkele bijzondere foto’s maken en durfde ik eindelijk mijn ietwat vreemde vraag te stellen. Ik zou namelijk graag een (ahum) verse pandakeutel mee naar huis nemen met de bedoeling deze in kunsthars in te gieten. Het zou geweldig bij onze pandaverzameling passen. Hij genoot van de vraag, ik kon weer ontspannen en was blij dat ik geen olifanten verzamelde, maar hij maakte er geen probleem van

en regelde zelfs een plastic zakje voor me. Nadat ik mijn schoenen gedesinfecteerd had mocht ik het binnenverblijf in en kon zo een verse dampende jongen uitzoeken die zojuist gedoneerd was door Bao Bao.

   

    

We bedankten de man voor zijn gastvrijheid en reden met onze pandabus voorzichtig langs de zeehonden en de pinguïns het park weer uit. De keutel was onderweg nog vaak onderwerp van gesprek . . . . .

Wel kinderachtig, het ding moest achterin de bus liggen bij de pandaballon die nog lag op te drogen van zijn dankbare actie van gisteren.   Bennie Bos