Gasballon Landesmeisterschaft

“Het was koud !!”, was de eerste reactie van de bemanning van de gele gasballon toen Nienke en ik met de volgauto arriveerden op een mooi open stukje grasland aan de westkant van het Duitse Erfurt waar het team zojuist was geland. De 13e editie van het Landesmeisterschaft gasballonvaren werd ditmaal uitgevochten
	vanuit het Duitse Gladbeck. Een locatie die steeds meer aan populariteit wint. Het strak gemillimeterde grasveld achter het van de Valk restaurant, een prachtig opstijgterrein met clubhuis en vaste waterstofgas-aansluiting. Tijdstip van handelen, het paasweekend. De tent was opgebouwd en de tafel prachtig gedekt met de heerlijkste lekkernijen, de Duitsers houden van gezelligheid tijdens dit soort dagen. De schijnwerpers stonden langs het veld opgesteld omdat de start midden in de nacht plaats zou vinden. 12 gasballonteams waren onderweg naar de noordkant van het Ruhrgebied om met elkaar een mooie wedstrijd te varen. Onze Teutonen vrienden namen deel met 2 ballonnen. De bevriende piloot Rainer Herkenhoff had Nienke en mij gevraagd of we tijdens deze wedstrijd wilden crewen en de ballon wilden volgen, een leuke uitdaging. Op vrijdagmiddag tegen 17.30 uur arriveerden we met de volgauto op
het startveld waar een aantal andere teams al druk bezig was met het vullen van de vele zakken ballastzand. Naast de tent stond de oude blauwe “Kabelanschluss” netballon al te glimmen in de zon die regelmatig tussen de bewolking doorglipte. Een concurrerend Belgische team wilde al direct mijn dochter in hun team inlijven
omdat ze een kei in zandscheppen is. Sorry M., vandaag even niet. Op dit veld is plaats voor 15 gasballonnen dus met de 12 aanwezige deelnemers was er genoeg plaats. De 1000 kubieke meter ballon, mand, sleeptouw en lege zandzakken werden uitgeladen waarna de bus netjes aan de rand van het veld geparkeerd werd. Het was niet eens zo warm maar als je 80 zandzakken te vullen hebt, heb je al gauw de zweetdruppels aan je neus hangen. Het “leuke” is dat meer dan de helft van deze zakken na de start weer leeggegooid moet worden. Werkverschaffing heet dat. Enkele crewleden van een ander team wogen elke gevulde zak afzonderlijk af met een unster. Sommige piloten willen namelijk precies weten hoeveel kilo’s ze mee omhoog nemen. Een aantal teams plaatsten hun mand aan de rand van het startveld waarbij de enveloppe op het hogere gras van de buurman werd getrokken.
Willie vroeg vriendelijk om dit de volgende keer niet meer te doen omdat hij graag vrede wil houden met de eigenaar van het aangrenzende stuk land. Het Franse team was druk bezig om het houten ventiel te monteren op de voor deze keer van een zwart net voorziene “Petit Prince”.



Belgische piloten Bob Berben en Reginald Geerinck hadden hun handen vol aan de voorbereidingen en aan alles kon je zien dat ze zeker in de top 3 terecht wilde komen. Vol discipline deden ze hun werkzaamheden. Een hele lange checklist werd afgewerkt en de slaapplaats voorbereid met een speciaal luikje in de mand zodat je je benen zelfs buiten de mand kon steken om recht te liggen.



Vandaag ging hetelucht piloot Marc Kegels (links op foto) met het Belgische team mee omhoog, en ook hij was zeer gemotiveerd. Naast hem op de foto, Reginald Geerinck en de koningin van België. De Belgen maakten gebruik van de Quick Release om de ballon op te zetten, een techniek die je vaker meer ziet bij
	gasballonnen. Doormiddel van een strop om het midden van de ballon is het niet meer nodig dat 3 a 4 crewleden de ballon bij het eerste deel van het vullen aan de grond houden. Af en toe was er even tijd om wat plaatjes te schieten. Nienke heeft sinds kort ook een nieuwe camera en dit was een mooie kans om alles te testen, zowel overdag als ’s nachts. Deze foto’s kun je uiteraard vinden op haar eigen webstek “Airdreams.nl”. Om 19.00 uur de eerste briefing, het vullen van onze ballon werd even onderbroken en alle piloten verzamelden zich in het rode clubhuis waar Willie Eimers en zijn zonen alle meteogegevens via het grote scherm kunnen tonen. Buiten stonden tafels opgesteld voor de bezoekers, crewleden en de passagiers. Via luidsprekers kon iedereen meeluisteren wat er binnen gezegd werd met als bijzondere achtergrond de reeds opgebouwde ballonnen die geduldig stonden te wachten.
De opdracht is simpel. De ballon die in een tijd van 19 uur de langste afstand aflegt is de winnaar. Ja, dat lees je goed. We hebben het hier dus niet meer over een ballonvaart van 1 tot 1,5 uur. Elke minuut langer dan 19 uur levert strafpunten op. Er zal vanaf middernacht worden gestart, de 19 uur wordt vanaf de
starttijd van elke ballon afzonderlijk gerekend en zo zal dus elk team waarschijnlijk voor zaterdagavond 20.00 uur weer aan de grond staan. Willie waarschuwt nog even nadrukkelijk de crew, hij had namelijk een machinegeweer aangeschaft. Na het vertrek van de ballon moest al het resterende zand weer keurig door de achterblijvende crew op de zandhoop gegooid worden. De eerste die betrapt zou worden dat hij het zand ergens anders uitstrooide zou worden neergeschoten. Het kwam namelijk wel eens voor dat het zand netjes gedumpt werd in het hoge gras van de buurman. Men hoefde die zware zakken dan niet zover te sjouwen. Op het scherm bij de briefing verschenen de mogelijk trajecten en daar zaten nogal wat mogelijkheden in. Bleef te ballon laag, dan ging het richting Luxemburg, Frankrijk maar zou men in de problemen komen doordat een stukje van België doorkruist moest worden en daar is het
verboden om in het donker te varen. Door iets hoger te varen zou men dit alles kunnen omzeilen en via Duitsland in Frankrijk terecht komen. Het hoogste traject vertoonde een 90 graden slag naar het zuidoosten waarbij het richting Praag in Tsjechië zou gaan. Uiteraard stond daar ook de meeste wind en was dit de optie voor de piloten die serieus voor de titel wilden gaan en een lange afstand wilden maken.



Tijdens de briefing kregen de piloten een lijst uitgereikt met daarop de mobiele nummers van alle piloten maar ook het nummer van de crew van elk team, bijzonder handig. De briefing was een kwartier aan de gang toen de rust bij de ballonnen omsloeg naar een wild heen en weer slaan, er stak plotseling een stevig windje op.
	De briefing wordt onmiddellijk onderbroken en alle teams haasten zich naar hun ballonnen. Onze ballon had op het moment van het onderbreken van het gasvullen in verband met de briefing net genoeg hefvermogen om zichzelf overeind te houden. Het is geweldig om te zien hoe snel mensen de nieuwe windsituatie inschatten. Eimers junior sprong in onze mand en knoopte direct de touwen die aan de onderste ring van de ballon zitten vast aan de mand om te voorkomen dat de onderkant van de ballon door een windvlaag in de ballon wordt geslagen en het geheel zodoende als parachute kan gaan werken. De wind heeft er dan nog veel meer vat op. Ook werkt een half gevulde ballon als zeil en daarom werd direct weer het vullen van de ballonnen hervat. Vanaf dat moment bleef de wind onrustig. Soms leek het even af te zwakken maar spontaan stak het de kop weer op. Het was vandaag erg moeilijk om de
foto’s in het donker te maken. Wij werken in deze situatie met een camera op een statief en een langere sluitertijd. Voorwaarde is dan wel dat het onderwerp stil staat. In verband met de windvlagen werd besloten om de ballonnen te laten starten op volgorde van de windrichting zodat er geen enkele ballon over een
andere ballon heen hoefde te varen. Dat betekende dat de “Petit Prince” als eerste zou vertrekken. De bemanningen treffen de laatste voorbereidingen. Reginald hijst zich in een heel dik pak, hij zal het zeker niet koud hebben vannacht. Velen waren jaloers op zijn outfit. De mensen die de lucht in gaan maken nog even gebruik van het toilet in het clubhuis en eten nog even wat in de tent. Het is middernacht en het afwegen en launchen begint. Vlak voor de start zijn er nog enkele zaken die moeten gebeuren. Zo moet de vulslurf geopend worden. Deze wordt dicht gemaakt nadat de ballon gevuld is en de “Tröte”, de metalen aansluiting op de gasslang verwijderd word. Dit dicht maken gebeurd met een touwtje constructie en is nodig omdat de ballon aan de grond onderhevig is aan de wind en er daardoor wat gas uit de ballon kan worden gedrukt. Laat men echter de vulslurf tijdens het opstijgen
dicht, ontstaat er een gevaarlijke situatie. Als een gasballon opstijgt, zal de luchtdruk afnemen, ofwel de krachten die aan de buitenkant op het gas drukken worden minder. Hierdoor zal het gas uitzetten. De ballon is gemaakt van een niet-elastisch materiaal en daardoor kan het gas enkel naar buiten via de openstaande
	vulslurf. Testen hebben aangetoond dat als een dergelijke gasballon op zou stijgen met een gesloten vulslurf, deze op ongeveer 300 meter hoogte uit elkaar knalt. Tevens moet er bij een nachtstart nachtverlichting worden gevoerd. Aan een speciale kabel onderaan de mand hangen rode en witte knipperlichten waardoor de ballon op afstand te zien is. Meestal wordt dit direct na de start van de ballon buitenboord gehangen. Soms vergeet men dit echter omdat er bij een start in het donker natuurlijk een heleboel dingen tegelijk gebeuren en dan wordt er vanaf de grond geschreeuwd “Nachtbeleuchtung raus”. Stuk voor stuk worden de ballonnen nu opgelaten. Bijna alles gaat zoals het hoort te gaan. Bij het starten van een kleine gasballon met een inhoud van 640 m3 blijkt het geheel net iets te zwaar te zijn en moet 1 persoon de mand verlaten. Hij wordt vervangen door 5 zakken zand. Die kun je
tenminste ongestraft overboord gooien. Piloot Horst von Hagen stijgt op maar drijft richting de bosrand. Zijn lift is niet snel genoeg om deze te ontwijken. “Eén zak zand eruit”, schreeuwt de ballonmeister vanaf de grond. Normaal heeft een piloot altijd een zak zand in zijn handen voor een geval als dit.



Deze piloot moest de zak nog van de haak halen en dat lukte hem niet erg snel. Toen de zak eindelijk overboord ging, viel deze met een harde plof op 1,5 meter afstand van de geparkeerde auto van wedstrijdleider Rolf Eck. Het zou een fraaie deuk geweest zijn. Het was rond kwart over 12, de blauwe
“Kabelanschluss” netballon is aan de beurt om op te stijgen. Hij staat helemaal afgezonderd van de andere ballonnen op een klein veldje achter de tent. Als de ballon is afgewogen, gaan de handen los en kan de bemanning aan de vaart beginnen. Op het moment dat ik de ballon zie verdwijnen in het donker, ervaar ik een enorm gevoel van rust en blijf de ballon minuten lang in het donker nastaren. Als ik uiteindelijk terugloop naar het grote veld, kom ik Nienke tegen en zij vertelde mij dat ze deze start ook als heel bijzonder had ervaren. Raar, terwijl we het al zo vaak hebben gezien, gaf het opstijgen van juist deze oude ballon een prachtig gevoel. Pas later die dag toen we thuiskwamen snapte ik wat er gebeurd was, althans in mijn beleving. Ria vertelde wat er die nacht was gebeurd. Een goede vriend van ons gezin, een man van 84, bleek die nacht in alle rust te zijn overleden . . . op hetzelfde moment dat
deze ballon aan zijn volgende avontuur begon. Voor mijn gevoel was Taco aan boord van deze ballon, de oudste ballon die op het veld stond, en is hij voor onze ogen aan zijn laatste prachtige reis begonnen. . . . . . Toen uiteindelijk onze ballon als laatste was vertrokken, wachtte ons nog een zware taak. De overgebleven

	zandzakken moesten weer leeggeschud worden op de bult. Een afgeladen karretje met zandzakken drukken over een grasveld valt niet mee, beter was het geweest om het in 2 keer te doen. Clements, de crew van de andere Teuto ballon, kwam ons gelukkig even helpen en naderhand hebben wij hem ook geholpen om het startveld weer schoon achter te laten. Van de ballonnen was niks meer te zien en ook op de radio was het bijna stil. Rainer gaf ons later zijn ruwe richting door. Een mogelijk plan van ons zou zijn om richting balloncity Warstein te rijden en daar een bed te pakken bij onze vriendin Beate, maar dan moet de snelheid van de ballon dusdanig zijn dat we daar ook tijd voor hebben. De richting was perfect maar de snelheid waarmee de mannen zich hoog boven de wolken voortbewogen boden ons weinig ruimte om voor langere tijd de ogen dicht te doen. Even hebben we een uurtje liggen dommelen op een
parkeerplaats langs de autobahn totdat de kou begon te overheersen en we maar weer rustig zijn doorgereden. Tijdens onze nachtelijke autorit dwars door het Sauerland kwamen we door prachtige authentieke dorpen maar ook over hooggelegen bruggen waar we een prachtig zicht hadden op de bebouwing
in de dalen met de vele nachtverlichting. Ongeveer hetzelfde beeld als dat de mannen uit de mand hadden, maar net vanuit een iets andere hoek. Wij hadden één voordeel, de kachel stond bij ons op 10. Maar diep in mijn hart had ik graag willen ruilen met het koude balkon in de lucht. Rainer had van te voren al aangegeven dat hij zeker niet de gehele 19 uur in de lucht wilde blijven en voor de middag zou landen. Inmiddels werd het langzaam licht en zagen we plots een ballon hangen. Na contact met Rainer bleek dit niet onze ballon te zijn, omdat zij nog hoog boven de wolken zaten. De zon kwam er door en het ging weer een mooie dag worden. Omdat onze maagjes begonnen te rammelen gingen we op zoek naar iets eetbaars. We hadden net een Mac Ontbijt achter de kiezen toen er via de radio het bericht kwam dat de ballon aan de grond stond. We bleken amper 10 kilometer verwijderd en in no-time vonden
we de mannen terug op een groot grasveld. Het weiland waar onze ballon was geland was mooi hard. Niks wees meer op de vele regen die we nog niet zo lang geleden hadden gehad, het veld was alweer prachtig opgedroogd en ik kon zo met bus en aanhanger naast de ballon rijden. Het inpakken was routine. Op de
	terugweg kwam al het voedsel uit de tassen wat overgebleven was waaronder ook een verpakking met Duitse frikadellen, niet vergelijkbaar met die dingen die ze bij ons frikadel noemen. Toen het pakje los ging drong er een ongelofelijke knoflookmeur door de gehele bus, bwaaa. Het was even wennen maar het overtrof gelukkig wel de zweetvoetenlucht. De stemming zat er nog goed in maar uiteindelijk zakten steeds meer hoofden naar beneden van vermoeidheid. Een aantal teams zijn zelfs tot ver in Tsjechië doorgevaren. Bob landde noordwestelijk van Brno en Willie ten zuiden daarvan. De uiteindelijke uitslag werd bepaald door onder andere de gevaren tijdsduur. Diegene die het dichtst bij de 19 uur kwam, scoorde de maximale 1000 punten. Zo zette Willie zijn witte ballon precies na 18 uur en 58 minuten aan de grond en pakte op dit onderdeel de meeste punten. Langer als 19 uur leverde
strafpunten op. Het team met de langst afgelegde weg kreeg ook 1000 punten. Deze werden bijgeschreven op naam van Volker Kuinke, zijn team legde een afstand af van maar liefst 798 kilometer. De total score is samengesteld door optelling van de tijd en afstandpunten en na aftrek van de strafpunten. Ons team scoorde
plaats 8 en het team van Bob en Regi haalde plaats 2. Als je de scoringslijst bekijkt zie je dat Willie Eimers eigenlijk op de 2e plaats had moeten staan maar door zijn strafpunten bijna helemaal onderaan de ranking terecht is gekomen. Een drietal teams is namelijk beboet voor het overtreden van Event Rule 6.4, het overschrijden van de gestelde maximale vaarhoogte, in dit geval boven de 9500 foot. Het was een mooi gasballonweekend maar ons team had graag wat warmere omstandigheden gezien. Die wens ging een week later al in vervulling. Zaterdagochtend 14 april, ik rolde tegen 08.00 uur uit mijn nest en schakelde onbewust de luchtvaartradio in. Gekraak, “verrek, er hangt wat in de lucht”. Even later hoor ik: “Bennie, we hangen vlak voor Emmen”. De KNMI noemde het de “vroegste zomerse dag ooit”. Het zou 27 graden worden. Nog geen 10 minuten later zie ik op nog geen 300 meter
van ons huis een gele gasballon als een speer voorbij schieten. Het ging verder richting Assen met een uiteindelijke landing in de buurt van Drachten. Op de terugreis naar de startlocatie in Duitsland kwamen de boys bij ons thuis even een kopje koffie scoren, en ook nu was er weer commentaar op het weer. “Bennie, heb je even een korte broek voor mij te leen, het is veel te warm”. Er is ook altijd wat. Bennie Bos